Ο όρος δικτατορία αφορά στην απόλυτη εξουσία ενός ατόμου (ή
ομάδας ατόμων) που κυβερνά(ν) αυθαίρετα δίχως οι πράξεις τους να
περιορίζονται ή να οριοθετούνται μέσα σε πλαίσια που ορίζει κάποιο
δημοκρατικό σύνταγμα, ή άλλους κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς που
προστατεύουν βασικές πολιτικές ελευθερίες...
Κύριο χαρακτηριστικό ενός δικτατορικού καθεστώτος είναι η συγκέντρωση
όλων των εξουσιών στα χέρια του δικτάτορα, ο πλήρης έλεγχος σε κάθε
τομέα της κοινωνικής ζωής (ολοκληρωτισμός και αυταρχισμός), ο έλεγχος
της δικαστικής εξουσίας, η τρομοκράτηση/δίωξη πολιτικών αντιπάλων και
πολλές φορές η εξόντωσή τους. Οι δικτάτορες συνήθως ανέρχονται στην
εξουσία μέσω πραξικοπήματος ή καταλύοντας τους νόμους ενός ισχύοντος
συντάγματος (σφετερισμός). Πολλές φορές, δικτατορικά καθεστώτα
επιβάλλονται από ομάδες στρατιωτικών που συνωμοτούν με σκοπό την
κατάληψη της εξουσίας, (χούντα).
Δικτατορικά ή ημι-δικτατορικά καθεστώτα συνεχίζουν να υπάρχουν σε
διάφορα μέρη του κόσμου. Πολλά από αυτά συχνά υποστηρίζονται ή και
πολλές φορές επιβάλλονται από ισχυρές χώρες, όπως οι ΗΠΑ (στο παρελθόν
είχαν υποστηρίξει αρκετά δικτατορικά καθεστώτα όπως αυτό του Πινοσέτ
στην Χιλή, του Βιντέλα στην Αργεντινή, του Μπατίστα στην Κούβα, ή του
Σουχάρτο στην Ινδονησία), η Κίνα (με την περίφημη δικτατορία της
Μπούρμα) και η Πρώην Σοβιετική Ένωση με το περιβόητο πραξικόπημα των
Σταλινικών στο Αφγανιστάν.
Παραθέτουμε μερικές από τις πιο εμφανές περιπτώσεις αυταρχικών
καθεστώτων που συνεχίζουν να λαμβάνουν δισεκατομμύρια δολάρια, ως
βοήθεια από τις ΗΠΑ:
1) Muhammad Hosni Sayyid Mubarak
1) Muhammad Hosni Sayyid Mubarak
Πρόκειται για τον τέταρτο πρόεδρο της Αιγυπτιακής Αραβικής
Δημοκρατίας. Το 1975 διορίστηκε ως αντιπρόεδρος, ενώ στις 14 Οκτ 1981
ανέλαβε την προεδρία, μετά τη δολοφονία του Προέδρου Anwar El Sadat.
Είναι ο μακροβιότερος στην αιγυπτιακή ηγεμόνα μετά τον Muhammad Ali
Pasha. Υπήρξε ωστόσο αξιωματικός στην Αιγυπτιακή Πολεμική Αεροπορία,
υπηρετώντας ως διοικητής από το 1972 έως 1975.
Όντας πιστός φίλος και συνεργάτης της Παγκόσμιας Τράπεζας και του
ΔΝΤ, των ΗΠΑ και της ΕΕ ο Mubarak κυβερνά με την χρήση στρατιωτικού
νόμου, φυλακίζοντας πολιτικούς αντιπάλους και αντιφρονούντες. Βασικές
πολιτικές ελευθερίες όπως η ελευθερία της έκφρασης, του Τύπου, της
συνάθροισης καταπατούνται. Στις εκλογές που διεξήχθησαν το 1987, 1993
και 1999 ήταν ο μοναδικός υποψήφιος. Στις τελευταίες εκλογές του 2005, ο
αντίπαλος του Αϊμάν Νουρ κατέληξε στη φυλακή λόγω της οξείας
αντιπαράθεσής του! Στενός του συνεργάτης είναι ο Omar Suleiman
αντι-πρόεδρος της κυβέρνησης, δεξί χέρι των Η.Π.Α κατά την διεξαγωγή του
«αντι-τρομοκρατικού πολέμου». Κατηγορείται για βασανισμούς κρατουμένων,
φαινομενικών υπόπτων για «τρομοκρατικές» επιθέσεις. Όπως αναφέρουν οι
Asia Times, το σύστημα βασίζεται σε 1,5 εκατομμύριο αστυνομικούς,
αριθμός τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τα άτομα που στελεχώνουν το
στρατό. Οι μισθοί τους συνολικά ανέρχονται στα 1,3 δισεκατομμύρια
δολάρια κατ’ έτος, που χορηγούνται από τις ΗΠΑ, ως «ενίσχυση».
2) Paul Biya, Cameroon
Ο Biya βρίσκεται στην εξουσία του Καμερούν από το 1983, μετά από νίκη
του σε «εκλογές». Ήταν ο μοναδικός υποψήφιος, και κατόρθωσε να
εξασφαλίσει το 99% των ψήφων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Καμερούν έχουν συνεργαστεί από κοινού με
τα Ηνωμένα Έθνη και με πολλούς άλλους οργανισμούς. Το Συμβούλιο
Ασφαλείας του ΟΗΕ το 2002, στο Καμερούν συνεργάστηκε στενά με τις
Ηνωμένες Πολιτείες σε μια σειρά από πρωτοβουλίες. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ
συνεχίζει να στηρίζει την χρηματοδότηση για τα διεθνή χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και την Αφρικανική Τράπεζα
Ανάπτυξης, που παρέχουν οικονομική βοήθεια στο Καμερούν.
Η Διεθνής Αμνηστία κάνει λόγο για μαζικές εκτελέσεις, για
δημοσιογράφους που ρίχνονται στη φυλακή και βασανισμούς πολιτικών
αντιπάλων. Ως μέρος μιας στρατηγικής που έχει στόχο την κατάπνιξη της
αντιπολίτευσης, οι αρχές προβαίνουν επίσης σε αυθαίρετες συλλήψεις,
παράνομες κρατήσεις ενώ υφίστανται περιορισμοί στο δικαίωμα της
ελευθερίας της έκφρασης, (όπως λογοκρισία στον τύπο, στα Δελτία
ειδήσεων), του «συνεταιρίζεσθαι» και του «συνέρχεσθαι». Υπερασπιστές των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι και αντιφρονούντες δέχονται
απειλές προκειμένου να σωπάσουν. Άνδρες και γυναίκες επίσης έχουν
συλληφθεί λόγω του μη ετεροφυλοφιλικού τους σεξουαλικού προσανατολισμού.
3) Gurbanguly Berdymukhammedov, (erdymukhamedov), Turkmenistan
Ο Berdymukhammedov ήρθε στην εξουσία το 2006, μετά τον θάνατο του
προκατόχου του, Saparmurat Niyazov και την φυλάκιση του διαδόχου του,
Öwezgeldi Ataýew.
Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για πολλά χρόνια κατά τη δεκαετία
του 1990, το Τουρκμενιστάν ήταν το κλειδί για τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Ήταν μια χώρα καθοριστική για την εκμετάλλευση της ενέργειας, μια χώρα
που οι κυβερνήσεις της συνέβαλαν αρκετά ώστε να διευκολυνθούν οι
διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπορικών της εταίρων. Ταυτόχρονα η
κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν, της Γεωργίας, του Αζερμπαϊτζάν και της
Τουρκίας συμφώνησαν στην κατασκευή ενός υπόγειου αγωγού από την Κασπία
Θάλασσα με σκοπό την εξαγωγή φυσικού αερίου από την επικράτεια του
Τουρκμενιστάν, στην τουρκική εγχώρια αγορά. Το περιοδικό Parade
κατατάσσει τον Berdymuhammedov ως έναν από τους χειρότερους δικτάτορες
του κόσμου που «οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν με σκοπό να συνεχίζουν να εισάγουν
πετρέλαιο από Τουρκμενιστάν, ενώ η Boeing παρέχει αεροπλάνα στην
κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν. Ο Chevron επίσης, άνοιξε γραφείο στην
πρωτεύουσα του Τουρκμενιστάν, το Ασγκαμπάτ.
Το παρατηρητήριο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρει ότι, ενώ o
Berdymukhammedov έχει λάβει αρκετά μέτρα «με σκοπό να αντιστρέψει
κάποιες από τις πιο καταστροφικές κοινωνικές πολιτικές του προκατόχου
του, το καθεστώς του παραμένει ένα από τα πιο καταπιεστικά και αυταρχικά
στον κόσμο.»
4) Teodoro Obiang Nguema, Equatorial Guinea
Τριάντα-δύο χρόνια πριν, ο Obiang καθαίρεσε – και στη συνέχεια
εκτέλεσε – τον θείο του, Francisco Macias, μέσω ενός αιματηρού
πραξικοπήματος που στόχο είχε την κατάληψη της εξουσίας. Ο Peter Maas
τον έχει κατονομάσει όχι μόνο ως τον «χειρότερο δικτάτορα της Αφρικής»,
αλλά και ως έναν άνθρωπο του οποίου η ζωή «φαίνεται ότι αποτελεί παρωδία
για το ύφος δικτάτορα».
Πιο συγκεκριμένα αναφέρει πως ο Obiang αρχικά είχε υποσχεθεί να είναι
ηπιότερος από ό, τι ο προκάτοχός του, αλλά στη δεκαετία του 1990, ακόμη
και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Equatorial Guinea, έλαβε απειλή του θανάτου
από άτομο που πρόσκειται στο καθεστώτος. Όχι πολύ καιρό μετά από αυτό το
γεγονός, η ανακάλυψη και εξόρυξη πετρελαίου ανατρέπει τα δεδομένα στις
σχέσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ με το καθεστώς Obiang. Το πρώτο
κύμα των εσόδων-περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια – μεταφέρθηκε σε
μυστικούς λογαριασμούς υπό τον προσωπικό έλεγχο του Obiang.
Σύμφωνα με την Parade, οι ΗΠΑ εισήγαγαν προϊόντα πετρελαίου αξίας
μεγαλύτερης από 3 δισεκατομμύρια δολάρια από την Equatorial Guinea το
2008.
5) Idriss Deby, Τσαντ
Κατά το έτος 2008, εξίσου 3 δισεκατομμύρια εισήχθησαν στις Η.Π.Α από
το Τσαντ. Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν
εγκάρδιες σχέσεις με την κυβέρνηση του Ντεμπί. Το Τσαντ έχει αποδειχθεί
ως πολύτιμος συνεργάτης στον «παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας»,
και παρείχε καταφύγιο σε περίπου 200.000 πρόσφυγες του Νταρφούρ κατά την
διάρκεια της κρίσης του Σουδάν».
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας όμως το 2010, κάνει λόγο για αμάχους
και εργαζόμενους στον ανθρωπιστικό τομέα που σκοτώθηκαν και απήχθησαν,
νεαρές γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμού και παιδιά που
χρησιμοποιούνται ως στρατιώτες. Οι αρχές παρέλειψαν να λάβουν τα
κατάλληλα μέτρα για την προστασία του άμαχου πληθυσμού από επιθέσεις
ληστών και ένοπλες ομάδες. Οποιοσδήποτε κινεί υποψίες πολιτικού
αντιπάλου, συλλαμβάνεται, βασανίζεται ή θα πρέπει να υποστεί άλλες
μορφές κακομεταχείρισης. Ο εκφοβισμός υπερασπιστών των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων συνεχίζεται. Οι κατεδαφίσεις σπιτιών και άλλων κατασκευών
συνεχίστηκαν καθ’όλη τη διάρκεια του 2009, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους
άστεγους. Η Parade επίσης σημειώνει ότι «οι ΗΠΑ συνεχίζουν να
εκπαιδεύουν κομάντος στο Τσαντ».
6) Islam Abdug‘aniyevich Karimov, Uzbekistan
Μια από τις σημαντικότερες κατηγορίες που του έχουν εξαγγείλει
σωματεία που αγωνίζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πως ο ίδιος
τιμωρεί σε θάνατο με βράσιμο πολιτικούς αντιπάλους του. Το Παρατηρητήριο
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 9 Αυγούστου του 2002 έκανε λόγο για δύο
ύποπτους θανάτους με εμφανή σημάδια βασανιστηρίων. Πρόκειται για δύο
μουσουλμάνους, τον Muzafar Avazov και Husnidin Alimov, κρατούμενους στις
φυλακές του Jaslyk, γνωστές για τις σκληρές συνθήκες κράτησης και
κακομεταχείρισης των θρησκευτικών κρατουμένων. Το σώμα του Muzafar
Avazov, 35-ετών και πατέρας τεσσάρων παιδιών, έδειξε σημάδια από
εγκαύματα στα πόδια, τους γλουτούς, χαμηλά στην πλάτη και τα χέρια, ενώ
το μεγαλύτερο μέρος του σώματος του ήταν καμένο. Οι γιατροί που εξέτασαν
τον νεκρό, δήλωσαν πως τα συγκεκριμένα εγκαύματα στο σώμα του
οφείλονται σε βύθιση του θύματος σε βραστό νερό. Όσοι είδαν το σώμα,
επίσης, ανέφεραν ότι υπήρχε μια μεγάλη, αιματηρή πληγή στο πίσω μέρος
του κεφαλιού, βαρείς μώλωπες στο μέτωπο και την πλευρά του τραχήλου,
καθώς και ότι στα χέρια του δεν είχε νύχια!
Ο Karimov αρχικά έγινε υπάλληλος στο Κομμουνιστικό Κόμμα της
Σοβιετικής Ένωσης, και στην συνέχεια ο πρώτος γραμματέας για
Ουζμπεκιστάν το 1989. Στις 24 του Μάρτη 1990 έγινε πρόεδρος της
Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν, όταν αναδείχθηκε
νικητής σε μια σειρά από νοθευμένες εκλογές. Τα βασανιστήρια, οι
αυθαίρετες κρατήσεις και μαζικές συλλήψεις των θρησκευτικών μειονοτήτων
είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του καθεστώτος του, σύμφωνα με το Π.
Α.Δ. Το Ουζμπεκιστάν ήταν σημαντικός εταίρος των ΗΠΑ στον «πόλεμο κατά
της τρομοκρατίας», που φιλοξενούσε αμερικανικά στρατεύματα στην
αεροπορική βάση Karshi-Khanabad μέχρι το 2005. Παρά το ότι ο Karimov
ενθάρρυνε τις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν τη βάση, λέγεται πως οι εμπορικές
σχέσεις και συμφωνίες μεταξύ ΗΠΑ και Ουζμπεκιστάν διπλασιάστηκαν το
2008, καθώς οι Αμερικανοί συνεχίζουν να εισάγουν τεράστιες ποσότητες
ουρανίου στην χώρα η οποία χρησιμοποιεί πυρηνικά εργοστάσια και όπλα.
7) Meles Zenawi Asres, Αιθιοπία
Ο Ζενάουι βρίσκεται στην εξουσία για 20 χρόνια. Μόλις πέρυσι, το Π.Α. Δ. έκανε λόγο για εκφοβισμό των υποστηρικτών της αντιπολίτευσης, από το Επαναστατικό Λαϊκό Κόμμα του Δημοκρατικού Μετώπου – του οποίου ο ίδιος κατέχει την προεδρία – με αποτέλεσμα να κερδίσει το 99,6% του συνόλου των ψήφων.
Ο Ζενάουι βρίσκεται στην εξουσία για 20 χρόνια. Μόλις πέρυσι, το Π.Α. Δ. έκανε λόγο για εκφοβισμό των υποστηρικτών της αντιπολίτευσης, από το Επαναστατικό Λαϊκό Κόμμα του Δημοκρατικού Μετώπου – του οποίου ο ίδιος κατέχει την προεδρία – με αποτέλεσμα να κερδίσει το 99,6% του συνόλου των ψήφων.
Η Αιθιοπία παρείχε σημαντική υποστήριξη στον «πόλεμο κατά της
τρομοκρατίας», και συνέβαλε σημαντικά σε αφρικανικές «επιχειρήσεις
διατήρησης της ειρήνης». Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς
Ανάπτυξης, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας
στην Αιθιοπία. Το Κογκρέσο ψήφισε ένα νόμο, πέρα από τις αντιρρήσεις της
κυβέρνησης Μπους, που περιορίζει στρατιωτική βοήθεια προς τη χώρα αυτή,
έως ότου αποκατασταθεί η ελευθερία του τύπου και το καθεστώς Zenawi
σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, με εξαίρεση όμως τις ενισχύσεις που
αφορούν στην «καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Σύμφωνα με τη Διεθνή
Αμνηστία επίσης, οι ομάδες της αντιπολίτευσης είναι παράνομες, οι μη
κυβερνητικές οργανώσεις έχουν απαγορευτεί και αρκετοί πολίτες συχνά
εξαφανίζονται χωρίς δίκη. Οι ΗΠΑ όμως εξακολουθούν να εκπαιδεύουν
αιθιοπικά στρατεύματα.
8 ) Ο βασιλιάς Abdullah Bin Abdul-Aziz, Σαουδική Αραβία
Η Σαουδική Αραβία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους
των ΗΠΑ – η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει παράσχει ασφάλεια για την Σαουδική
βασιλική οικογένεια εδώ και δεκαετίες, με αντάλλαγμα το πετρέλαιο!
Ο Abdullah έχει καθιερώσει ορισμένες μεταρρυθμίσεις από τότε που
ανέλαβε εξουσία το 2005, αλλά το Π.Α.Δ. αναφέρει ότι οι πρωτοβουλίες
είναι κυρίως συμβολικές, δίχως να παρέχεται στην ουσία κάποια θεσμική
προστασία σε βασικά δικαιώματα. Το 2010 η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει πως
οι σαουδαραβικές αρχές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν «σκληρά μέτρα για την
καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης και των άλλων νόμιμων
δραστηριοτήτων».
Εκατοντάδες άνθρωποι συνελήφθησαν ως «ύποπτοι τρομοκράτες». Χιλιάδες
άλλοι συνελήφθησαν στο όνομα της ασφάλειας κατά τα προηγούμενα έτη και
παρέμειναν στη φυλακή, μαζί με άλλους κρατούμενους συνείδησης. Περίπου
330 ύποπτοι έχουν δικαστεί ενώ ένας καταδικάστηκε σε θάνατο και οι
υπόλοιποι σε ποινές φυλάκισης.